Bài suy niệm: “THÁNH GIUSE NGƯỜI ƯỚC MƠ” của Đức cha Giuse Ngô Quang Kiệt nguyên Tổng Giám Mục TGP Hà Nội nhân ngày lễ trọng kính Thánh Giuse 19/3/2021

THÁNH GIUSE NGƯỜI ƯỚC MƠ

Nói đến thánh Giuse không thể không nói đến các giấc mơ. Những việc quan trọng ngài thực hiện đều được Chúa hướng dẫn qua các giấc mơ.

1.Thánh Giuse ngủ mơ

Thánh Matthêu tường thuật lại 4 giấc mơ của ngài.

Giấc mơ thứ nhất. Khi thánh Giuse se toan tính từ bỏ Đức Mẹ, thì “sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng: Này ông Giuse, con cháu Đavít, đừng ngại đón bà Maria vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ” (Mt 1,20-21).

Giấc mơ thứ hai. Khi các nhà chiêm tinh đã ra về, thì “sứ thần Chúa hiện ra báo mộng cho ông Giuse rằng: Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai cập, và cứ ở đó cho đến khi tôi báo lại, vì Hêrôđê sắp tìm giết Hài Nhi đấy” (Mt 2,13).

Giấc mơ thứ ba. Sau khi vua Hêrôđê băng hà, “sứ thần Chúa lại hiện ra với ông Giuse bên Ai cập, báo mộng cho ông rằng: Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người về đất Israel, vì những kẻ tìm giết Hài Nhi đã chết rồi” (Mt 19-20).

Giấc mơ thứ tư. “Sau khi được báo mộng, ông lui về miền Galilê, và đến ở tại một thành kia gọi là Nazareth, để ứng nghiệm lời đã phán qua miệng các ngôn sứ rằng: Người sẽ được gọi là người Nazareth” (Mt 2,22-23).

2.Thánh Giuse ước mơ

Giấc mơ phản ánh những băn khoăn thao thức. Tục ngữ nói: Ngày nghĩ gì đêm mơ điều ấy. Giấc mơ như thế đồng nghĩa với ước mơ. Vậy thánh Giuse ước mơ, thao thức những gì?

Giấc mơ thứ nhất thao thức trách nhiệm làm chồng. Thánh Giuse đã thành hôn với Đức Mẹ. Làm sao chu toàn trách nhiệm làm chồng khi Đức Mẹ đang mang trong mình bí mật lớn lao của Thiên Chúa. Tự thân con người đã là một mầu nhiệm. Nếu mang thêm mầu nhiệm của Thiên Chúa lại càng thêm bí hiểm. Làm sao dám gánh vác một mầu nhiệm lớn lao ngoài sức con người? Nhưng Thiên Chúa đã khích lệ thánh nhân: Đừng sợ. Hãy đảm nhận trách nhiệm. Hãy nhận lấy người vợ và người con Thiên Chúa gửi gắm.

Giấc mơ thứ hai thao thức trách nhiệm làm cha. Nuôi dạy con cái là một trách nhiệm lớn lao. Việc giáo dục trẻ em khó khăn thường bị đổ lỗi cho trời: Cha mẹ sinh con, trời sinh tính. Biết bao thế lực sự dữ đang rình rập gầm gừ cấu xé và ăn tươi nuốt sống linh hồn trẻ thơ. Xưa là Hêrôđê. Nay là tệ nạn. Là bạn bè xấu. Là sách báo phim ảnh xấu. Phải bảo vệ tâm hồn thơ trẻ. Trách nhiệm này đòi thánh Giuse phải thức khuya dậy sớm. Đòi buộc thánh nhân phải vượt quãng đường dài. Đòi phải từ bỏ mọi tiện nghi. Đòi phải thay đổi cả môi trường sinh sống và làm việc.

Giấc mơ thứ ba thao thức trách nhiệm sống đạo. Trong truyền thống Do thái, Ai cập tượng trưng cho tất cả quyền lực thế gian. Nơi đó con người có tất cả mọi sự thế gian. Nhưng không được thờ phượng Thiên Chúa. Nơi con người sống nô lệ cho thế gian. Thánh Giuse thao thức được trở về Đất Hứa. Để bản thân và gia đình được thờ phượng Chúa. Được sống tự do. 

Giấc mơ thứ tư thao thức trách nhiệm truyền giáo. Galilê là miền dân ngoại. Cần được loan báo Tin mừng. Chính vì thế Chúa Giêsu đã khởi đầu rao giảng tại Galilê. Và sau khi phục sinh, Chúa cũng hẹn các tông đồ tại Galilê. Vì thế thánh Giuse đã chọn để Chúa Cứu Thế sống tại Nazareth, trong miền Galilê.

3.Thánh Giuse thực hiện ước mơ

Suy cho cùng, những ước mơ của thánh Giuse là ước mơ được hiểu biết thánh ý Chúa. Và khi hiểu biết, ngài mau mắn thi hành. Khi biết thánh ý Chúa muốn ngài làm chồng Đức Mẹ Maria và làm cha nuôi Chúa Giêsu, thánh Giuse đã hết sức chu toàn trách nhiệm. Từ việc bảo vệ Đức Mẹ an toàn trước mặt người đời. Đến việc nuôi dạy Chúa Giêsu phát triển thành người cao lớn, khôn ngoan và đức hạnh. Từ việc lo cho cả gia đình sống đạo, cùng nhau đọc kinh, cùng nhau đi lễ. Đến việc chuẩn bị cho Chúa Giêsu đi truyền giáo. Tất cả được tốt đẹp. Dù trải qua những khó khăn vất vả. Dù phải đương đầu với những thế lực quyền uy độc ác. Dù phải vất vả vật lộn kiếm sống.

Không chỉ thực hành thánh ý Chúa, thánh Giuse còn thực hành ngay tức khắc. Cứ mỗi lần ngủ mơ thấy ý Chúa, thánh nhân thức dậy thực hành ngay.

Ở đây có hai yếu tố. Yếu tố thứ nhất: Dù đang ngủ nhưng vẫn nghe được tiếng Chúa. Ngủ mà vẫn nghe đó là thái độ của một tâm hồn thao thức lắng nghe. Như lời Thánh thi: Dù mắt ngủ nhưng lòng vẫn thức. Để khi Chúa nói mắt ngủ nhưng lòng vẫn nghe được.

Yếu tố thứ hai: Nghe tiếng Chúa là bật dậy thực hành ngay. Dù giữa đêm khuya. Dù việc rất khó. Dù đường rất xa. Dù trời còn tối. Dù kẻ thù nguy hiểm. Nhưng biết ý Chúa là thực hành không chậm trễ. Không chần chừ. Chính nhờ thế những ước mơ của thánh Giuse thao thức trước trách nhiệm làm chồng, làm cha, sống đạo, và truyền giáo, đều trở thành hiện thực.

4.Chúng ta hãy ước mơ

Thánh Giuse đã mơ những giấc mơ cao cả. Những giấc mơ đó thực là những ước mơ. Thiên Chúa lại khích lệ ngài đừng sợ ước mơ. Thực ra Thiên Chúa luôn mời gọi con người ước mơ. Lời Chúa trong lễ thánh Giuse trích dẫn hai trường hợp danh tiếng.

Trường hợp thứ nhất là tổ phụ Abraham. Thiên Chúa mời gọi tổ phụ Abraham hãy nhìn lên bầu trời cao lồng lộng rộng thênh thang mà ước mơ cùng trăng cùng sao. Đây là một ước mơ thật đẹp và thật hùng vĩ.

Trường hợp thứ hai là thánh vương Đavít. Thiên Chúa cũng mời gọi thánh vương Đavít hãy nhìn về tương lai xa vời vợi mà ước mơ cùng năm tháng, cùng vĩnh cửu trường tồn. Đây cũng là ước mơ muôn đời của con người.

Đây là những ước mơ rất dài. Dài như vĩnh cửu trường tồn. Rất rộng. Rộng như lồng lộng bầu trời. Rất cao. Cao như mầu nhiệm Thiên Chúa. Thánh Giuse cũng như tổ phụ Abraham và thánh vương Đavít đã để Thiên Chúa hướng dẫn ước mơ. Nói cách khác, các ngài đã ước mơ cùng Thiên Chúa. Ước mơ đi vào chương trình của Thiên Chúa. Ước mơ thực hiện thánh ý Thiên Chúa. Và các ngài đã để Thiên Chúa dẫn đi. Đi qua vạn đại thời gian. Đi qua vô tận không gian. Đi qua muôn trùng mầu nhiệm.

Hôm nay mừng lễ thánh nhân, Lời Chúa mời gọi ta, đặc biệt các người trẻ: Hãy dám ước mơ. Noi gương thánh Giuse ta hãy ước mơ đón nhận những mầu nhiệm của Thiên Chúa. Hãy ước mơ chống lại thế giới ác độc dữ tợn của những bạo chúa Hêrôđê. Hãy ước mơ thoát vòng nô lệ Ai cập là danh, lợi, thú của thế gian. Hãy ước mơ sống và làm chứng cho Tin mừng của Chúa giữa một xã hội ngoại đạo.

5.Những tấm gương ước mơ

Cần thiết biết bao những ước mơ. Không ước mơ đời sống không vươn lên được. Tốt đẹp biết bao thực hiện những ước mơ. Không thực hiện không phải là ước mơ thật.Trong lịch sử nhân loại không ít người đã ước mơ. Và đã làm thay đổi cuộc sống con người.

Về xã hội xin đưa ra hai trường hợp tiêu biểu.

1.Về khoa học kỹ thuật, phải kể đến Jules Verne, tiểu thuyết gia người Pháp. Đầu thế kỷ 19, ông đã viết những tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nói lên mơ ước của con người. Quyển “Hai vạn dặm dưới đáy biển” nói về ước mơ chế tạo tầu ngầm. Quyển “Từ mặt đất lên mặt trăng” nói về ước mơ du hành trong vũ trụ. Quyển “Du hành vào lòng đất” ước mơ thám hiểm tâm trái đất. Chẳng bao lâu sau người ta đã thực hiện được mơ ước đó. Đã chế tạo thành công tầu ngầm. Đã bay vào vũ trụ. Riêng đi vào lòng đất thì chưa.

2.Tôi đặc biệt nhớ đến Martin Luther King. Mục sư da đen người Mỹ. Vào năm 1955, tại bang Alabama, bà Rose Park, một phụ nữ da đen ngồi trên xe buýt. Bà được yêu cầu nhường ghế cho một người da trắng. Bà không đồng ý. Lý do là các mầu da đều bình đẳng. Bà lập tức bị bắt. Mục sư Martin Luther King phát động một cuộc đấu tranh chống phân biệt chủng tộc. Trong nhiều bài diễn thuyết ông đã nói lên ước mơ của mình. Đại khái như sau:

Tôi có một giấc mơ, rồi có một ngày khi đất nước này trỗi dậy để sống theo ý nghĩa thật của niềm xác tín của chính mình: “Chúng ta tin rằng chân lý này là trọn vẹn, ấy là mọi người sinh ra đều bình đẳng”.

Tôi có một giấc mơ, rồi có một ngày trên những ngọn đồi đất đỏ miền Georgia, con của nô lệ và con của chủ nô sẽ ngồi lại cùng nhau bên bàn ăn của tình huynh đệ.

Tôi có một giấc mơ, rồi có một ngày vùng hoang mạc Mississippi, bức bối vì hơi nóng của bất công và áp bức, sẽ chuyển mình để trở thành ốc đảo của tự do và công bằng.

Tôi có một giấc mơ, rồi có một ngày bốn con nhỏ của tôi sẽ sống trong một đất nước mà chúng không còn bị đánh giá bằng màu da, mà bằng tính cách của chúng.

Hôm nay, tôi có một giấc mơ…

Bài diễn văn “Tôi  có một giấc mơ” gây chấn động nước Mỹ và thế giới. Ước mơ của ông cùng với thái độ đấu tranh bất bạo động đã làm thay đổi đời sống người da mầu trên đất Mỹ. Tuy ông bị ám sát vào ngày 4-4-1964. Nhưng luật lệ nước Mỹ đã phải thay đổi. Người da mầu được bình đẳng. Giấc mơ của Martin Luther King đã thành hiện thực.

Ban nhạc ABBA đã cảm hứng bài diễn văn xuất sắc của Martin Luther King viết thành bài nhạc cũng xuất sắc không kém. Bài “I have a dream” đã nổi tiếng trong nhiều thập kỷ. Và đã trở thành lẽ sống cho nhiều tâm hồn.

I Have a Dream, a song to sing
To help me cope, with anything
If you see the wonder, of a fairy tale
You can take the future, even if you fail

I believe in angels
Something good in everything I see
I believe in angels
When I know the time is right for me
I’ll cross the stream, I Have a Dream

Hãy có ước mơ. Hãy biết ước mơ. Hãy thực hiện ước mơ. Cuộc đời bạn sẽ thay đổi. Thế giới sẽ thay đổi.

Trong đạo ta cũng có những mẫu gương. Xin kể ra vài mẫu gương rất quen thuộc gần gũi với ta.

1.Mẹ Têrêsa được sai đến phục vụ người nghèo tại Ấn Độ. Hằng ngày chứng kiến bao người nghèo bị vất ngoài đống rác. Chết dưới cống rãnh. Như con thú vật. Mẹ ước mơ người nghèo được chết như một con người. Mẹ đã bắt tay vào thực hiện. Đón rước những người nghèo hấp hối về. Chăm sóc để họ được chết như một con người. Và Mẹ đã thành công. Người nghèo được yêu thương và trân trọng. Vì họ được chăm sóc và chết như một con người.

2.Đức Cha Cassaigne Sanh thấy người phong bị phân biệt đối xử. Họ bị loại trừ ra khỏi đời sống xã hội. Ngài ước mơ người phong được yêu thương kính trọng. Và được sống ấm áp trong tình yêu thương của người thân. Ngài đã vào trại Di Linh chung sống với người phong. Để yêu thương chăm sóc họ. Ngài còn chịu chung số phận với họ. Và số phận người phong đã thay đổi. Người phong được yêu thương và tôn trọng

3.Cha Biển đức Thuận thấy dòng chiêm niệm cần thiết cho việc truyền giáo. Ngài đã cùng Đức Cha Allys Lý mời các dòng châu Âu. Nhưng không ai chịu sang. Họ cho rằng người Việt nam không sống đời chiêm niệm được. Ngài mơ ước lập dòng chiêm niệm cho người Việt nam. Biết bao khó khăn. Biết bao chống đối. Nhưng ngài kiên trì bắt tay vào thực hiện. Một trăm năm sau, dòng Đức Bà Annam đã phát triển thành một Hội Dòng lớn trên thế giới.

4.Và mới đây thôi, chân phước Carlo Acutis, một thiếu niên 16 tuổi, tuổi đầy ước mơ, đã dám có những ước mơ cao thượng. Đó là ước mơ cho bí tích Thánh Thể được kính tôn. Và cho Đức Mẹ được yêu mến. Ngài đã thực hiện một trang Web. Và làm cho nhiều người yêu mến Chúa Giêsu Thánh Thể và yêu mến Mẹ Maria. Ngài đã thành công.

Thánh Giuse mời gọi ta hãy dám ước mơ những giấc mơ cao thượng. Nhưng để ước mơ thành hiện thực phải bắt tay vào thực hiện ngay.

Hôm nay Lời Chúa dạy tôi làm gì? Hãy noi gương thánh Giuse, chỗi dậy và thực hành ngay tức khắc.